آزمایش CA-125 چیست؟
آزمایش CA-125 یک آزمایش خون است که میزان پروتئین CA-125 که آنتی ژن سرطانی 125 نیز نامیده می شود را در بدن اندازه گیری می کند. همچنین می توانید برای استفاده از امکان جوابدهی آنلاین برای این آزمایش، با آزمایشگاه نیکو تماس بگیرید.
CA-125 نوعی نشانگر زیستی یا ماده ای در خون است که ممکن است نشانه یک بیماری باشد. سطح بالای CA-125 می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد.
آزمایش CA-125 می تواند هم یافته های مثبت کاذب و هم منفی کاذب داشته باشد. سطوح CA-125 حتی در صورت ابتلا به سرطان می تواند طبیعی باشد (منفی کاذب)، یا زمانی که سرطان وجود ندارد (مثبت کاذب) می تواند افزایش یابد. به همین دلیل، آزمایش CA-125 غربالگری موثری برای سرطان تخمدان نیست.
در عوض، متخصصان آزمایش خون CA-125 را به عنوان بخشی از یک رویکرد کلی برای نظارت بر انواع خاصی از سرطان، به ویژه در طول و بعد از درمان سرطان، درخواست می دهند.
متخصصان همچنین از این آزمایش برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان در افرادی که در معرض خطر هستند استفاده می کنند. آزمایش CA-125 برای افرادی که هیچ علامت یا عوامل خطری ندارند مفید نیست.
CA-125 چه سرطان هایی را تشخیص می دهد؟
این آزمایش سرطان را تشخیص نمی دهد. تست CA-125 در تشخیص، درمان و نظارت بر سرطان تخمدان در افراد خاص استفاده می شود. همچنین برای سرطان در لوله های فالوپ یا صفاق استفاده می شود.
آزمایش CA-125 چه زمانی باید انجام شود؟
آزمایش خون CA-125 ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
- بررسی اینکه که آیا درمان سرطان تخمدان موثر است یا خیر.
- بررسی اینکه که آیا سرطان تخمدان پس از درمان موفقیت آمیز عود می کند. این کار هر چند ماه یا هر سال بسته به زمان اتمام درمان انجام می شود.
- غربالگری افراد در معرض خطر بالای سرطان تخمدان.
- کمک به ارزیابی فردی که علائم سرطان تخمدان دارد یا مشکوک به سرطان تخمدان است.
- زمانی که بیمار از درد، تورم و احساس فشار در شکم یا لگن شکایت دارد
- خون‌ریزی زیاد و نامنظم از واژن مخصوصا بعد از یائسگی وجود دارد
- ترشحات سفیدِ بی‌رنگ یا به رنگ خون در واژن مشاهده می شود
- توده در ناحیه لگن مشاهده شده است
- مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست وجود دارد
چه کسانی باید آزمایش خون CA-125 را انجام دهند؟
اگر پزشک شما فکر می کند که ممکن است سرطان تخمدان داشته باشید یا در حال حاضر شما را برای سرطان تخمدان درمان می کند، ممکن است از آزمایش CA-125 برای نظارت بر وضعیت شما استفاده شود.
اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستید، ممکن است به آزمایش CA-125 نیاز داشته باشید. برخی از عواملی که شما را در معرض خطر افزایش می‌دهند عبارتند از:
- شما حامل ژن BRCA هستید. یک ژن بخشی از DNA است که حاوی اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد بدن است.
- یکی از اعضای خانواده بیولوژیکی شما مبتلا به سرطان تخمدان است.
- قبلا سابقه سرطان تخمدان داشته اید.
آزمایش خون CA-125 چگونه انجام می شود؟
این آزمایش شامل گرفتن نمونه کوچکی از خون برای آزمایش است. قبل از انجام آزمایش هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد.
آیا باید برای آزمایش CA-125 نیاز به آمادگی خاصی وجود دارد؟
برای آماده شدن برای آزمایش CA-125 نیازی به انجام کاری نیست.
سرطان تخمدان چه علائمی ایجاد می کند؟
درد در ناحیه لگن می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد. اکثر سرطان های تخمدان در ابتدا پوشش بیرونی یا اپیتلیوم را در تخمدان ها درگیر می کنند. در مراحل اولیه سرطان ممکن است هیچ علائمی مشاهده نشده و یا علائم بسیار ناچیزی مشاهده شود.
علائم سرطان تخمدان ممکن است مشابه علائم دیگر بیماری ها، مثل سندروم پیش از قاعدگی، سندروم روده تحریک پذیر یا عفونت مثانه باشد.
علائم سرطان تخمدان شامل موارد زیر هستند:
- درد در ناحیه لگن، زیر شکم یا قسمت پایین بدن
- درد در پشت و کمر
- سوء هاضمه و سوزش سر دل
- احساس سیری زود هنگام
- تکرر ادرار
- درد هنگام مقاربت
- تغییر در گوارش و عملکرد روده مثل یبوست
- حالت تهوع
- کاهش وزن ناگهانی
- تنفس با دشواری
- خستگی مفرط
- کم اشتهایی
آزمایش CA-125 چگونه تفسیر می شود؟
بسیاری از موارد غیر از سرطان تخمدان می توانند منجر به آزمایش "مثبت" شوند. برخی از شرایط غیر سرطانی که می توانند سطح CA-125 را در خون افزایش دهند عبارتند از:
- قاعدگی
- بارداری
- اندومتریوز
- بیماری التهابی لگن (PID)
- فیبروم رحم یا سایر رشدهای خوش خیم (غیر سرطانی)
- سایر سرطان ها مانند سرطان لوزالمعده یا لوله فالوپ
- بیماری کبد
از آنجایی که سطوح بالای CA-125 می‌تواند در شرایط دیگر نشان داده شود، آزمایش CA-125 تنها همراه با سایر ابزارهای تشخیصی استفاده می‌شود.
نتایج باید توسط پزشک تفسیر شود. محدوده های قابل قبول ممکن است متفاوت باشد و آزمایشگاه های مختلف ممکن است از روش های متفاوتی استفاده کنند. به طور کلی سطوح بالاتر از 35 واحد در میلی لیتر غیر طبیعی در نظر گرفته می شوند. با این حال، سطوح بالا به این معنی نیست که شما سرطان دارید یا اینکه سرطان بازگشته است.
اگر شخصی به سرطان تخمدان مبتلا است، مقدار بالای CA-125 ممکن است به معنای بازگشت یا پیشرفت سرطان باشد. نتایج پایین تر ممکن است نشان دهنده کارآمد بودن درمان باشد.
سطح CA-125 با میزان سرطان در بدن ارتباطی ندارد. برای تایید وضعیت فرد به آزمایش بیشتری نیاز است.
اگر پزشک آزمایش CA-125 را درخواست دهد و نتایج مثبت باشد، احتمالاً آزمایش‌های بیشتری را برای کسب اطلاعات بیشتر درخواست می‌کند. این آزمایشات می تواند شامل سونوگرافی ترانس واژینال یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد. آنها همچنین ممکن است تصمیم بگیرند که آزمایش CA-125 را بعداً تکرار کنند تا ببینند آیا نتایج تغییر می کند یا خیر.
آزمایش های دیگری که معمولا همراه با آزمایش CA125 درخواست می شوند شامل موارد زیر است:
HE4 : این پروتئین در بیشتر سلول‌های سرطانی اپیتلیال تخمدان ساخته می شود و به عنوان تومورمارکر شناخته می‌شود. در بیماری سرطان اپیتلیال تخمدان سطح این پروتئین در خون افزایش می‌یابد.
درخواست تست HE4 درکنار تومورمارکر CA125 برای ارزیابی روند درمان سرطان تخمدان بسیار مفید است. )با قابلیت امکان جوابدهی آنلاین)
برای محاسبه شاخص Risk of Ovarian Malignancy Algorithm (ROMA) سطح CA125 خون مورد نیاز است. این شاخص خطرابتلای بیمار به سرطان تخمدان را مشخص می‌کند. برای محاسبه ROMA سطح HE4،CA125 و شاخص ثابت زنان قبل و بعد از یائسگی در فرمول استاندارد قرار می‌گیرد. پزشکان متخصص برای تعیین بدخیمی توده‌های مشکوک لگن محاسبه این شاخص را از آزمایشگاه‌ها درخواست می‌کنند. )با قابلیت امکان جوابدهی آنلاین)
Carcinoembryonic Antigen (CEA): هدف از انجام آزمایش، اندازه‌گیری سطح CEA درخون است. پروتئین CEA از بافت‌های جنینی به وجود می آید. در هنگام تولد سطح CEA خون نوزاد بالا است در صورتی که سطح آن در افراد بالغ بسیار ناچیز است. افزایش مقدار CEA در افراد بالغ می‌تواند نشان‌دهنده برخی سرطان‌ها مانند رکتوم، ریه، سینه، کبد، پانکراس، معده و تخمدان باشد. )با قابلیت امکان جوابدهی آنلاین)
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/