آلرژی یک واکنش است که به عنوان حساسیت بیش از حد در سیستم ایمنی بدن شناخته می شود. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با مواد خارجی مانند ویروس ها و باکتری ها فعالیت می کند. هنگامی که فردی آلرژی دارد، سیستم ایمنی بدن او با یک ماده بی ضرر، مانند گرد و غبار یا گرده، به عنوان یک تهدید برخورد می کند. برای مبارزه با این تهدید درک شده، سیستم ایمنی بدن واکنش نشان می دهد و باعث واکنش آلرژیک می شود. علائم یک واکنش آلرژیک می تواند از عطسه و گرفتگی بینی تا یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام شوک آنافیلاکتیک متغیر باشد. برای تشخیص این آلرژی ها از آزمایش چکاپ پوستی (مجموعه ای از آزمایشات تشخیصی که در ادامه به آن می پردازیم)، استفاده می کنیم.
چهار نوع اصلی از واکنش های بیش از حد وجود دارد که به عنوان حساسیت های مفرط نوع 1 تا نوع IV شناخته می شوند. حساسیت نوع 1 باعث برخی از شایع ترین آلرژی ها می شود. عوامل ایجاد کننده آلرژی نوع یک شامل گرد و غبار، گرده ها، غذاها و موی حیوانات است. انواع دیگر حساسیت های بیش از حد باعث واکنش های بیش از حد سیستم ایمنی می شود. این موارد از بثورات پوستی خفیف تا اختلالات جدی خود ایمنی را شامل می شود.
آزمایش چکاپ پوستی آلرژی معمولاً مواد آلرژی زای ناشی از حساسیت نوع 1 را بررسی می کند. این آزمایش به دنبال واکنش به آلرژن های خاصی است که روی پوست قرار می گیرد.
آزمایش چکاپ پوستی آلرژی به طور گسترده ای برای کمک به تشخیص شرایط آلرژیک زیر استفاده می شود:
- تب یونجه (رینیت آلرژیک)
- آسم آلرژیک
- درماتیت (اگزما)
- حساسیت غذایی
- آلرژی به پنی سیلین
- آلرژی به زهر زنبور عسل
اگر علائم آلرژی فرد را آزار می دهد، ممکن است پزشک آزمایش آلرژی را برای او انجام دهد. پزشکان همچنین تست های آلرژی را روی افرادی که آسم دارند نیز انجام می دهند. این آزمایش می‌تواند محرک‌های آلرژی را شناسایی کند که می‌تواند علائم آسم را بدتر کند یا باعث حمله آسم شود.
همچنین افرادی که ار یک واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی داشته اند، ممکن است نیاز به انجام این آزمایش داشته باشند. واکنش آنافیلاکسی یک مشکل تهدید کننده زندگی است که می تواند باعث کهیر یا تورم، مشکل تنفسی و/یا افت شدید فشار خون شود و شوک آنافیلاکتیک می شود.
افرادی که به آلرژن های موجود در هوا مانند گرد و غبار، گرده یا موی حیوانات خانگی حساسیت دارند، ممکن است به رینیت آلرژیک مبتلا شوند. که به عنوان تب یونجه نیز شناخته می شود، این واکنش آلرژیک باعث بروز علائم زیر می شود:
- سردرد.
- چشم های خارش دار و اشک آلود.
- احتقان بینی، عطسه یا آبریزش بینی.
- تنگی نفس، خس خس سینه یا سرفه مزمن.
- گلو درد.
علائم آلرژی غذایی معمولاً در عرض 30 دقیقه پس از مصرف غذا رخ می دهد، اما ممکن است تا دو ساعت پس از مصرف رخ دهد. افراد مبتلا به آلرژی غذایی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- علائم پوستی مانند کهیر، تورم صورت، لب ها یا زبان، خارش عمومی.
- علائم تنفسی مانند سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه یا گلو.
- علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ، درد و گرفتگی شکم و اسهال.
- علائم قلبی عروقی مانند رنگ پریدگی پوست، نبض ضعیف، سرگیجه یا سبکی سر.
افرادی که به لاتکس، عطرها یا فلزاتی مانند نیکل حساسیت دارند ممکن است دچار درماتیت تماسی شوند. این واکنش آلرژیک روی پوست تأثیر می گذارد و موجب بروز علائم زیر می شود:
- احساس سوزش روی پوست یا تاول.
- کهیر و تورم.
- بثورات پوستی یا خارش پوست.
آزمایشات پوستی عموماً برای بزرگسالان و کودکان در هر سنی از جمله نوزادان بی خطر است. با این حال، انجام آزمایش های پوستی در موارد زیر توصیه نمی شود:
افرادی که یک واکنش آلرژیک شدید داشته اند. آنها ممکن است به قدری به مواد آلرژن حساس باشند که حتی مقادیر اندک مورد استفاده در آزمایشات پوستی می تواند باعث ایجاد یک واکنش تهدید کننده زندگی (آنافیلاکسی) شود.
افرادی که از داروهایی استفاده می کنند که می توانند با نتایج آزمایش تداخل داشته باشند. این داروها شامل آنتی هیستامین ها، بسیاری از داروهای ضد افسردگی و برخی از داروهای سوزش سر دل هستند.
افرادی که شرایط پوستی خاصی دارند. اگر اگزما یا پسوریازیس شدید نواحی وسیعی از پوست بازوها و پشت فرد را تحت تأثیر قرار دهد - محل‌های آزمایش معمولی - ممکن است پوست سالم و بدون درگیری کافی برای انجام یک آزمایش مؤثر وجود نداشته باشد.
آزمایش های خون (آزمایش آنتی بادی ایمونوگلوبولین E) می تواند برای کسانی که نباید یا نمی توانند تحت آزمایش های پوستی قرار گیرند مفید باشد. آزمایش خون برای آلرژی به پنی سیلین استفاده نمی شود.
آزمایش چکاپ آلرژی چه چیزی را نشان می دهد؟
تست های آلرژی پاسخ بدن به محرک های آلرژی یا آلرژن های خاص را اندازه گیری می کنند. اگر آلرژی دارید، سیستم ایمنی بدن شما بیش از حد واکنش نشان می دهد و نوعی آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) تولید می کند. این آنتی بادی ها باعث آزاد شدن مواد شیمیایی می شوند که باعث واکنش آلرژیک می شوند.
انواع آزمایش چکاپ آلرژی چیست؟
روش های مختلفی برای تست آلرژی وجود دارد. پزشک بهترین روش را بر اساس علائم و آلرژن های مشکوک انتخاب می کند.
این تست ها عبارتند از:
تست خراش پوستی (خراش): پزشک از یک سوزن نازک برای ایجاد خراش پوست روی ساعد یا پشت شما با 10 تا 50 آلرژن مختلف استفاده می کند. یا ممکن است قطرات آلرژی زا را روی پوست شما قرار دهد و از دستگاهی برای خراشیدن و سوراخ کردن خفیف ناحیه استفاده کند و باعث شود مایع وارد پوست شما شود. واکنش هایی مانند قرمزی معمولا در عرض 15 دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی زا رخ می دهد. واکنش شما ممکن است بثورات پوستی یا لکه های برآمده و گرد باشد. این آزمایش آلرژی های موجود در هوا، آلرژی های غذایی و آلرژی به پنی سیلین را بررسی می کند.
تست پوستی داخل پوستی: اگر نتایج تست پوستی خراش منفی یا غیر قطعی باشد، ممکن است یک تست داخل پوستی انجام شود. پزشک مقادیر کمی از آلرژن را به لایه بیرونی پوست (اپیدرم) تزریق می کند. این آزمایش حساسیت به محرک های موجود در هوا، داروها و نیش حشرات را بررسی می کند.
پچ تست: این آزمایش علت درماتیت تماسی را مشخص می کند. پزشک قطره های یک آلرژن را روی پوست بازو می گذارد و ناحیه را با بانداژ می پوشاند. یا ممکن است پچ (بانداژ) را استفاده کند که روی آن آلرژن وجود دارد. سپس بعد از گذشت 48 تا 96 ساعت از شما می خواهد که به مطب بازگردید تا بررسی پوست انجام شود. پزشک بانداژ را برمی دارد تا پوست را از نظر بثورات یا واکنش های دیگر بررسی کند.
آزمایش چکاپ خون (IgE): در این آزمایش، اپراتور آزمایشگاه مواد حساسیت زا را به نمونه خون اضافه می کند و سطح آنتی بادی های IgE را در آن اندازه گیری می کند. آزمایش خون می تواند نرخ بالاتری از نتایج مثبت کاذب داشته باشد.
چگونه باید برای آزمایش چکاپ آلرژی آماده شد؟
معمولا پزشک از شما می خواهد که مصرف داروهای آلرژی مانند آنتی هیستامین ها را سه تا هفت روز قبل از آزمایش آلرژی متوقف کنید. این داروها می توانند با متوقف کردن پاسخ سیستم ایمنی بدن به آلرژن ها با نتایج آزمایش تداخل کنند. اما باید به مصرف داروهای آسم ادامه داد.
هدف از تست های پوستی این است که ببینند بدن چگونه به آلرژن ها واکنش نشان می دهد. اگر یک واکنش آلرژیک داشته باشید، در محل آزمایش واکنش نشان خواهید داد. به ندرت بیماران ممکن است علائم خفیف آلرژی مانند خارش پوست، آبریزش چشم و احتقان داشته باشند. اکثر علائم در یک تا دو ساعت پس از آزمایش برطرف می‌شوند، قرمزی ممکن است چند ساعت دیگر باقی بماند.
آیا انجام تست آلرژی خطراتی دارد؟
پتانسیل واکنش آنافیلاکتیک بزرگترین خطر است. این نوع واکنش نادر است. پزشکان همیشه اپی نفرین در اختیار دارند. اگر در طول آزمایش آلرژی واکنش شدید نشان رخ دهد، پزشکان مراقبت های اضطراری را ارائه می دهند.
افرادی که این آزمایش چکاپ را انجام داده اند، نتایج تست های آلرژی را بلافاصله پس از انجام آزمایش در مطب دریافت خواهند کرد. اما آزمایش پچ ممکن است چند روز طول بکشد.
تفسیر نتایج آزمایش چکاپ آلرژی چگونه است؟
نتایج تست آلرژی ممکن است به شرح زیر باشد:
منفی: شما به آن ماده حساسیت ندارید. به ندرت نتیجه آزمایش آلرژی منفی کاذب است.
مثبت: شما به آن ماده حساسیت دارید. توجه داشته باشید که حتی وقتی آزمایش‌ها به درستی نشان می‌دهند که شما آلرژی دارید، لزوماً به این معنی نیست که به آن آلرژن واکنش نشان می‌دهید. نتیجه آزمایش مثبت کاذب، به خصوص از آزمایش خون (IgE) امکان پذیر است. مثبت کاذب به این معنی است که نتایج نشان می دهد شما آلرژی دارید در حالی که ندارید.
در صورت مثبت بودن تست آلرژی چه اتفاقی می افتد؟
بسته به نوع آلرژن، پزشک ممکن است یکی از اقدامات زیر را توصیه کند:
قرار گرفتن در معرض آلرژن ها را به حداقل برسانید: از موادی که باعث واکنش های شدید می شوند، مانند لاتکس یا غذاهای خاص اجتناب کنید.
مصرف روزانه داروهای آلرژی: آنتی هیستامین ها می توانند از رینیت آلرژیک و سایر علائم جلوگیری کنند یا علائم را کاهش دهند.
واکسن های آلرژی دریافت کنید: این نوع ایمونوتراپی می تواند پاسخ سیستم ایمنی بدن به برخی آلرژن ها مانند موی حیوانات خانگی را کاهش دهد. شما باید به مدت سه تا پنج سال واکسن های آلرژی دریافت کنید تا حداکثر سود را تجربه کنید. واکسن‌های آلرژی می‌توانند پرهزینه باشند، اما اغلب تسکین طولانی‌مدت را حتی پس از اتمام دوزهای تزریقی فراهم می‌کنند.
کارت هشدار پزشکی داشته باشید: یک کارت هشدار پزشکی به دیگران امکان می دهد از حساسیت شدید شما مطلع شوند. با این کارت اطلاع می دهید که ممکن است به بادام زمینی، نیش زنبور یا سایر آلرژن ها پاسخ آنافیلاکسی داشته باشید.
اپی نفرین (EpiPen) همراه داشته باشید: اگر در معرض خطر واکنش آلرژیک آنافیلاکتیک هستید، این دارو را همیشه همراه خود داشته باشید.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/