تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) در اثر عفونت با یک ویروس منتقله از کنه ایجاد می شود. این بیماری برای اولین بار در کریمه در سال 1944 مشخص شد و نام تب خونریزی دهنده کریمه داده شد. سپس در سال 1969 به عنوان عامل بیماری در کنگو شناخته شد و در نتیجه نام فعلی این بیماری به وجود آمد. این مقاله توسط همکاران قسمت نمونه گیری در منزل آزمایشگاه نیکو تهیه شده است، در ادامه به علائم ، روش پیشگیری و درمان این بیماری می پردازیم. تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در اروپای شرقی، به ویژه در اتحاد جماهیر شوروی سابق، در سراسر مدیترانه، در شمال غربی چین، آسیای مرکزی، جنوب اروپا، آفریقا، خاورمیانه و شبه قاره هند یافت می شود.
کنه هم مخزن و هم ناقل ویروس CCHF هستند. حیوانات وحشی و اهلی متعددی مانند گاو، بز، گوسفند و خرگوش به عنوان میزبان های تقویت کننده ویروس عمل می کنند. انتقال به انسان از طریق تماس با کنه های آلوده یا خون حیوانات صورت می گیرد. CCHF می تواند از طریق تماس با خون یا مایعات بدن عفونی از یک انسان آلوده به انسان دیگر منتقل شود. انتشار CCHF همچنین به دلیل استریل کردن نامناسب تجهیزات پزشکی، استفاده مجدد از سوزن های تزریق و آلودگی تجهیزات پزشکی در بیمارستان ها رخ داده است.
علائم و نشانه های تب کریمه کنگوچیست؟
شروع CCHF ناگهانی و با علائم و نشانه های اولیه از جمله سردرد، تب بالا، کمر درد، درد مفاصل، درد معده و استفراغ است. قرمزی چشم، صورت برافروخته، گلوی ملتهب و قرمز و پتشی (لکه های قرمز) روی کام شایع است. علائم همچنین ممکن است شامل زردی و در موارد شدید، تغییر در خلق و خو و ادراک حسی باشد.
با پیشرفت بیماری، مناطق وسیعی از کبودی شدید، خونریزی شدید بینی و خونریزی کنترل نشده در محل های تزریق دیده می شود که تقریباً از روز چهارم بیماری شروع می شود و حدود دو هفته طول می کشد.
طول دوره نهفتگی این بیماری معمولا یک تا سه روز و حداکثر ۹ روز است. دوره نهفتگی به‌دنبال تماس با خون یا بافت‌های آلوده، معمولا پنج تا شش روز و حداکثر ۱۳ روز طول می‌کشد. به طور کلی میتوان علائم را به شرح زیر عنوان کرد:
- تب
- درد عضلانی و کمر درد
- سرگیجه و حالت گیجی
- درد و سفتی در گردن
- سردرد
- احساس درد در چشم
- حساسیت به نور
- حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم
- گلودرد
- نوسانات خلقی
- ضربان قلب سریع
- خون ریزی زیر پوست
- هپاتیت
- نارسایی کبدی
اثرات دراز مدت عفونت CCHF به اندازه کافی در بهبود یافتگان مورد مطالعه قرار نگرفته است تا مشخص شود که آیا عوارض خاصی وجود دارد یا خیر. با این حال، بهبودی کند است.
ریسک فاکتورهای ابتلا به تب کریمه کنگوچیست؟
دامداران، کارگران دام و کارگران کشتارگاه در مناطق بومی در معرض خطر CCHF هستند. کارکنان مراقبت های بهداشتی در مناطق بومی در معرض خطر عفونت از طریق تماس محافظت نشده با خون و مایعات بدن عفونی هستند. افراد و مسافران بین المللی که با دام در مناطق بومی در تماس هستند نیز ممکن است در معرض تماس باشند.
چگونه تب کریمه کنگو را تشخیص دهیم؟
ويروس CCHF را به راحتي مي توان از خون بيماران در مرحله حاد درطي 8 روز اول بيماري جدا نمود.حدود 6 روز پس از شروع بيماري ممكن است بتوان آنتي بادي IgMو IgG را در سرم به روش ELISA جدا نمود. IgM تا چهار ماه قابل اندازه گيري است و مثبت بودن آن دليل قطعي بودن تشخيص بيماري است. IgG را تا 5 سال مي توان در خون بیمار اندازه گيري نمود. کشت ویروس که از نمونه هاي بافتی یا خون انجام می شود، هم جهت تشخیص بکار می رود.
آیا تب کریمه کنگو درمان دارد؟
درمان CCHF در درجه اول حمایتی است. مراقبت باید شامل توجه دقیق به تعادل مایعات و اصلاح الکترولیتها، اکسیژن رسانی و حمایت همودینامیک و درمان مناسب عفونت های ثانویه باشد. این ویروس در شرایط آزمایشگاهی به داروی ضد ویروسی ریباویرین حساس است.
چگونه از تب کریمه کنگو پیشگیری کنیم؟
کارگران کشاورزی و افرادی که با حیوانات کار می کنند باید از مواد دافع حشرات روی پوست و لباس های خود استفاده کنند. پوشیدن دستکش و سایر لباس های محافظ توصیه می شود. همچنین افراد باید از تماس با خون و مایعات بدن دام یا انسان هایی که علائم عفونت را نشان می دهند، خودداری کنند.
یک واکسن غیرفعال و مشتق از مغز موش علیه CCHF ساخته شده است و در مقیاس کوچک در اروپای شرقی استفاده می شود. با این حال، در حال حاضر هیچ واکسن ایمن و موثری برای استفاده انسان وجود ندارد. تحقیقات بیشتری برای توسعه این واکسن‌ها و همچنین تعیین اثربخشی گزینه‌های درمانی مختلف از جمله ریباویرین و سایر داروهای ضد ویروسی مورد نیاز است.
منابع: