بیماری کاوازاکی (Kawasaki syndrome ) باعث تورم و التهاب در دیواره رگ های خونی کوچک تا متوسط کودکان می شود. بیماری کاوازاکی معمولاً منجر به التهاب شریان‌های کرونر می‌شود که خون غنی از اکسیژن را به قلب می‌رسانند.
بیماری کاوازاکی قبلاً سندرم غدد لنفاوی پوستی مخاطی نامیده می شد زیرا باعث تورم غدد لنفاوی و غشاهای مخاطی داخل دهان، بینی، چشم ها و گلو نیز می شود.
کودکان مبتلا به بیماری کاوازاکی ممکن است تب بالا، دست‌ها و پاهای متورم همراه با پوسته پوسته شدن پوست و قرمزی چشم و زبان داشته باشند. اما بیماری کاوازاکی معمولاً قابل درمان است و اکثر کودکان در صورت دریافت درمان در عرض 10 روز از شروع، بدون مشکل جدی بهبود می یابند.
این مقاله که بطور کامل به علل، علائم و درمان بیماری کاوازاکی می انجامد، در گروه تحقیقاتی یکی از برترین آزمایشگاه های تهران (آزمایشگاه نیکو) تهیه شده است.
علل و عوامل خطر بیماری کاوازاکی چیست؟
التهاب بیماری کاوازاکی می‌تواند به شریان‌های کرونر کودک که خون را به قلب او می‌رساند، آسیب برساند.
همچنین می تواند مشکلاتی در غدد لنفاوی، پوست و پوشش دهان، بینی و گلوی کودک ایجاد کند.
دانشمندان دلیل دقیقی برای بیماری کاوازاکی پیدا نکرده اند. ممکن است با ژن‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و چیزهای دیگر در دنیای اطراف کودک مانند مواد شیمیایی و محرک‌ها مرتبط باشد.
این بیماری احتمالاً مسری نیست، اما گاهی اوقات به صورت دسته‌ای در یک جامعه اتفاق می‌افتد. بچه ها بیشتر در زمستان و بهار به آن مبتلا می شوند.
موارد دیگری که می تواند خطر ابتلا به بیماری کاوازاکی را در کودک افزایش دهد، عبارت است از:
سن. معمولاً کودکان 5 سال یا کمتر را مبتلا می کند.
جنس. پسران 1.5 برابر بیشتر از دختران به آن مبتلا می شوند.
قومیت. کودکان آسیایی تبار بیشتر به بیماری کاوازاکی مبتلا می شوند.
علائم و نشانه های بیماری کاوازاکی چیست؟
بیماری کاوازاکی دارای علائم و نشانه های آشکاری است که در مراحل مختلف ظاهر می شود. مرحله اول، که می تواند تا 2 هفته طول بکشد، معمولاً شامل تب است که حداقل 5 روز طول می کشد. حداقل چهار مورد از علائم زیر نیز معمولا وجود دارد که نشانه بیماری کاوازاکی هستند:
این علائم عبارتند از:
- چشم های قرمز
- بثورات صورتی در پشت، شکم، بازوها، پاها و ناحیه تناسلی
- لب های قرمز، خشک، ترک خورده
- زبان توت فرنگی
- گلو درد
- کف دست و کف پا متورم با رنگ بنفش مایل به قرمز
- غدد لنفاوی متورم در گردن
مرحله دوم معمولاً 2 هفته پس از شروع تب شروع می شود. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- پوسته ریزی پوست دست و پا
- درد مفاصل
- اسهال
- استفراغ
- شکم درد
پزشکان می توانند علائم بیماری کاوازاکی را زمانی که زود تشخیص داده شوند درمان کنند. اکثر کودکان در عرض چند روز پس از شروع درمان احساس بهتری خواهند داشت.
در صورت عدم درمان، بیماری کاوازاکی می تواند آسیب جدی به عضله قلب و عروق کرونر وارد کند. عوارض بالقوه عبارتند از:
- آنوریسم (نقاط ضعیف و برآمده در عروق خونی)
- آریتمی (ریتم غیر طبیعی قلب)
- لخته شدن خون، که می تواند منجر به حمله قلبی شود
- آرتریت کرونر (التهاب عروق کرونر)
- مشکلات دریچه قلب
- میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
ارتباط بیماری کاوازاکی و بثورات پوستی چیست؟
بثوراتی که بین قفسه سینه و ناحیه پا یا در ناحیه تناسلی ایجاد می شود با بیماری کاوازاکی شایع هستند. به طور معمول این بثورات ظرف یک هفته از بین می رود.
بیماری آتیپیک کاوازاکی چیست؟
برخی از کودکان مبتلا به بیماری کاوازاکی تب همراه با کمتر از چهار علامت معمول دیگر دارند. این بیماری به عنوان بیماری آتیپیک یا ناقص کاوازاکی شناخته می شود.
بیماری کاوازاکی و کرونا چه ارتباطی دارند؟
هنوز ارتباط شناخته شده ای بین بیماری کاوازاکی و کرونا وجود ندارد. برخی از کودکان مبتلا به کووید-19 نیز به وضعیتی به نام سندرم التهابی چند سیستمی در کودکان (MIS-C) مبتلا می‌شوند. MIS-C می تواند علائمی مشابه بیماری کاوازاکی از جمله تب و بثورات ایجاد کند.
تشخیص بیماری کاوازاکی به چه روش هایی انجام می شود؟
آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری کاوازاکی در دسترس نیست. تشخیص شامل رد کردن سایر بیماری‌هایی است که علائم و نشانه‌های مشابهی را ایجاد می‌کنند، از جمله موارد زیر:
- مخملک که توسط باکتری های استرپتوکوک ایجاد می شود و منجر به تب، بثورات پوستی، لرز و گلودرد می شود.
- آرتریت روماتوئید نوجوانان
- سندرم استیونز جانسون، اختلال در غشاهای مخاطی
- سندرم شوک سمی
- سرخک
- برخی از بیماری های منتقله از کنه، مانند تب خالدار
پزشک معمولا معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش خون و ادرار را برای کمک به تشخیص تجویز می کند. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایشات خون: آزمایش خون به رد سایر بیماری ها و بررسی تعداد سلول های خونی کمک می کند. بالا بودن تعداد گلبول های سفید و وجود کم خونی و التهاب از علائم بیماری کاوازاکی است.
الکتروکاردیوگرام: الکترودهایی برای اندازه گیری تکانه های الکتریکی ضربان قلب به پوست متصل می شوند. بیماری کاوازاکی می تواند باعث مشکلات ریتم قلب شود.
اکوکاردیوگرافی: این آزمایش از تصاویر اولتراسوند برای نشان دادن میزان عملکرد قلب استفاده می کند و می تواند به شناسایی مشکلات عروق کرونر کمک کند.
درمان بیماری کاوازاکی چگونه انجام می شود؟
درمان سریع بیماری کاوازاکی می تواند تا حد زیادی خطر آسیب قلبی و سایر عوارض را کاهش دهد. کودکانی که بیماری کاوازاکی دارند چندین روز در بیمارستان بستری می شوند و احتمالا داروهای زیر را دریافت می کنند:
آسپرین: آسپرین درمانی با دوز بالا تب را کنترل می کند و از لخته شدن خون جلوگیری می کند. اکثر کودکان دو هفته پس از شروع علائم به آسپرین درمانی با دوز کم روی می آورند و حدود هشت هفته ادامه می یابد.
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG): IVIG محصولی است که از پلاسما (بخش مایع خون) مشتق شده و حاوی آنتی بادی است. آنتی بادی ها به جلوگیری از آسیب قلبی کمک می کنند.
کورتیکواستروئیدها: اگر IVIG موثر نباشد، کودکان ممکن است استروئید دریافت کنند.
درمان کاوازاکی یک استثنای نادر از قاعده ای است که می گوید آسپرین نباید به کودکان داده شود. آسپرین با سندرم ری، یک بیماری نادر اما بالقوه تهدید کننده زندگی، در کودکانی که از آبله مرغان یا آنفولانزا بهبود می یابند، مرتبط است. به کودکان مبتلا به بیماری کاوازاکی فقط باید تحت نظارت پزشک آسپرین داده شود.
به دلیل خطر عوارض جدی، درمان اولیه بیماری کاوازاکی معمولاً در بیمارستانی انجام می شود که پزشکان می توانند به نظارت بر کودک ادامه دهند.
منابع:
https://www.hopkinsmedicine.org/