هنگامی که سرطان در اعصاب حس بویایی تأثیر می گذارد، به آن نوروبلاستوما بویایی می گویند. Esthesioneuroblastoma نام دیگر این نوع سرطان است. نوروبلاستوم بویایی اغلب در سقف حفره بینی اتفاق می افتد و صفحه استخوانی بین چشم ها را درگیر می کند که در عمق جمجمه قرار دارد. نوروبلاستوما بویایی شکل نادری از سرطان است.
به عبارت دیگر نوروبلاستوم بویایی یا استزیونوروبلاستوما، توموری است که در حفره بینی رشد می کند. حفره بینی دارای اعصاب و سایر بافت هایی است که مسئول حس بویایی هستند. این نوع تومور از حفره بینی شروع می شود و می تواند به سمت چشم و مغز رشد کند. نوروبلاستوما بویایی می تواند به سایر قسمت های بدن مانند گردن، ریه ها و استخوان ها نیز سرایت کند.
این مقاله در گروه تحقیقاتی بهترین آزمایشگاه تهران (آزمایشگاه نیکو) تهیه شده است.
علائم نوروبلاستوم بویایی چیست؟
- درد اطراف چشم
- گرفتگی بینی
- انسداد بینی
- مشکل در تنفس از طریق بینی
- تخلیه بینی در گلو
- چشمان اشک آلود
- خونریزی بینی
- چرک از بینی
- بی حسی صورت یا دندان
- لق شدن دندان ها
- کاهش حس بویایی
- از دست دادن یا تغییر در بینایی
- گوش درد یا فشار
- مشکل در باز کردن دهان
- بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن
چرا نوروبلاستوم بویایی رخ می دهد؟
محققان علت دقیق نوروبلاستوم بویایی یا استزیونوروبلاستوما را پیدا نکرده اند. به طور کلی، سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول ها در DNA خود تغییراتی ایجاد کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. تغییرات به سلول ها می گوید که سلول های بیشتری را به سرعت بسازند. این تغییرات به سلول ها این توانایی را می دهد که در زمانی که سلول های سالم به طور طبیعی می میرند، به زندگی خود ادامه دهند. این امر باعث افزایش تعداد سلول های بدن می شود.
سلول ها ممکن است توده ای به نام تومور تشکیل دهند. تومور می تواند رشد کند تا به بافت سالم بدن حمله کند و آن را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلول ها می توانند شکسته شوند و به سایر قسمت های بدن گسترش یابند.
نوروبلاستوما بویایی یک سرطان ژنتیکی نیست و معمولا از طریق وراثت منتقل نمی شود.
دانشمندان همیشه برای درک چگونگی شکل گیری سرطان در تلاش هستند، اما اثبات آن دشوار است. همانطور که گفته شد تا کنون، علت ایجاد نوروبلاستوم بویایی ناشناخته باقی مانده است، اما دانشمندان دریافته اند که ممکن است تغییرات در برخی از قسمت های DNA به نام کروموزوم 2، کروموزوم 5، کروموزوم 6، کروموزوم 7 و کروموزوم 20 دخیل باشد.
عوارض نوروبلاستوم بویایی چیست؟
عوارض نوروبلاستوم بویایی یا استزیونوروبلاستوما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سرطانی که در اندام ها و بافت های مجاور رشد می کند. استزیونوروبلاستوما می تواند رشد کند و وارد سینوس ها، چشم ها و مغز شود.
گسترش سرطان که به عنوان متاستاز شناخته می شود. استزیونوروبلاستوما می تواند به سایر قسمت های بدن مانند غدد لنفاوی، مغز استخوان، ریه ها، کبد، پوست و استخوان ها گسترش یابد.
نوروبلاستوم بویایی چگونه تشخیص داده می شود؟
نوروبلاستوما بویایی می تواند با رشد تومورعلائم متعددی ایجاد کند، از جمله:
- خونریزی از بینی
- از دست دادن حس بویایی
- مشکل در تنفس از طریق بینی
- درد
انواع تکنیک های مختلف اسکن برای بررسی حفره بینی در تشخیص نوروبلاستوم بویایی کمک کننده است. این تکنیک ها شامل اشعه ایکس، سی تی اسکن و ام آر آی است. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر، پزشک ممکن است بیوپسی را انجام دهد. این کار با گرفتن نمونه بافت و بررسی آن در زیر میکروسکوپ برای تعیین نوع سرطان انجام می شود.
نوروبلاستوم بویایی چگونه درمان می شود؟
در بیشتر موارد، اولین درمان در سرطان حفره بینی، مانند نوروبلاستوم بویایی، جراحی برای برداشتن تومور است. اغلب، از این درمان برای برداشتن نوار وسیعی از بافت اطراف سرطان استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که تمام سرطان برداشته شده است. برداشتن موضعی گسترده و ماگزیلکتومی داخلی 2 روشی هستند که معمولا انجام می شوند. این‌ها روش‌های تهاجمی هستند که ممکن است نیاز به بازسازی بخشی از صورت داشته باشند، اما بهترین شانس برای بقای طولانی‌مدت را دارند. در برخی موارد، جراحی های کمتر تهاجمی، مانند جراحی آندوسکوپی با استفاده از یک لوله نازک انعطاف پذیر و روشن، ممکن است امکان پذیر باشد.
پرتودرمانی نیز معمولاً بخشی از برنامه درمانی نوروبلاستوما بویایی است. پرتو درمانی ممکن است درمان اولیه باشد یا ممکن است بعد از جراحی برای کاهش شانس بازگشت سرطان استفاده شود. در برخی موارد، شیمی درمانی ممکن است برای درمان نوروبلاستوم بویایی نیز استفاده شود.
ممکن است پس از جراحی به ترکیبی از درمان های شامل پرتو درمانی و شیمی درمانی نیاز داشته باشید تا بهترین شانس زنده ماندن را داشته باشید.
چگونه می توان از ابتلا به نوروبلاستوم بویایی پیشگیری کرد؟
تحقیقات نشان داده است افرادی که از طریق کار یا وسایل دیگر در معرض مواد شیمیایی و ذرات مضر قرار می گیرند، دارای احتمال خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان حفره بینی هستند. برخی از عوامل خطر احتمالی در ایجاد این نوع سرطان عبارتند از گرد و غبار چوب، آرد، گرد و غبار نیکل و کادمیوم، چسب ها و فرمالدئید و سایر حلال ها. دود تنباکو نیز ممکن است یک عامل کمک کننده در ایجاد نوروبلاستوم بویایی باشد. برای محافظت از خود تا حد امکان از مصرف این مواد دوری کنید.
منابع:
https://www.hopkinsmedicine.org/