آزمایش RF اغلب برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید استفاده می شود. آرتریت روماتوئید نوعی اختلال خود ایمنی است که باعث درد، تورم و سفتی مفاصل می شود. فاکتورهای روماتوئید همچنین ممکن است نشانه سایر اختلالات خودایمنی مانند آرتریت نوجوانان، عفونت های خاص و برخی از انواع سرطان باشد.
فاکتورهای روماتوئید پروتئین هایی هستند که توسط سیستم ایمنی تولید می شوند. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن به مواد بیماری زا مانند ویروس ها و باکتری ها حمله می کند. فاکتورهای روماتوئید به اشتباه به مفاصل، غدد سالم یا سایر سلول های طبیعی حمله می کنند. در این مقاله که توسط پزشکان دقیقترین آزمایشگاه تهران تهیه شده است به موارد در خواست این آزمایش و تفسیر جواب آزمایش می پردازیم.
در چه مواردی آزمایش RF درخواست می شود؟
آزمایش RF ممکن است زمانی درخواست شود که بیمار علائم آرتریت روماتوئید داشته باشد و این علائم بیش از 6 هفته ادامه داشته باشد. علائم ممکن است شامل درد، گرما، تورم و سفتی صبحگاهی در مفاصل، ندول‌های زیر پوست، و در صورت پیشرفت بیماری، شواهدی بر روی اشعه ایکس از کپسول‌های مفصلی متورم و از دست دادن غضروف و استخوان باشد. آزمایش RF ممکن است زمانی تکرار شود که اولین آزمایش منفی باشد و علائم باقی بماند.
آزمایش RF همچنین ممکن است زمانی درخواست شود که بیمار دارای علائم نشان دهنده سندرم شوگرن باشد. علائم ممکن است شامل خشکی شدید دهان و چشم و درد مفاصل و عضلات باشد. همچنین ممکن است علائم مختلط باشد زیرا بیماران ممکن است بیش از یک اختلال خود ایمنی داشته باشند. سندرم شوگرن می تواند به خودی خود یا به دنبال آرتریت روماتوئید یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) رخ دهد. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و/یا سندرم شوگرن ممکن است سایر بیماری‌های خودایمنی مانند اختلالات تیروئید را نیز داشته باشند.
نمونه مورد نیاز برای آزمایش RF:
نمونه خون برای انجام این آزمایش لازم است.
آمادگی قبل از انجام آزمایش:
به طور کلی، نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد.
تفسیر نتایج آزمایش RF:
در بیمارانی که علائم و نشانه های بالینی آرتریت روماتوئید را دارند، وجود غلظت قابل توجهی از RF نشان دهنده احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید (RA) است. 70-90 درصد بیماران مبتلا به RA تست RF مثبت دارند. در بیمارانی که علائم سندرم شوگرن دارند، وجود RF می تواند نشان دهنده ابتلای آنها به این بیماری باشد. RF در 75-95٪ از بیماران مبتلا به سندرم شوگرن یافت می شود.
یک تست RF منفی، RA یا سندرم شوگرن را رد نمی کند. حدود 20 درصد از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید یا سندرم شوگرن به طور مداوم منفی یا دارای سطوح پایین RF هستند.
نتایج مثبت تست RF نیز ممکن است در بیماران سالم و در بیمارانی که شرایطی مانند عفونت دارند مشاهده شود. عفونت ویروسی؛ اندوکاردیت؛ بیماری سل؛ سیفلیس؛ لوپوس اریتماتوز سیستمیک (لوپوس)؛ سارکوئیدوز؛ سرطان؛ یا بیماری کبد، ریه یا کلیه. تست RF برای تشخیص یا نظارت بر این شرایط استفاده نمی شود.
به طور کلی اگر فاکتور روماتوئید در خون یافت شود، ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
- روماتیسم مفصلی
- بیماری خودایمنی دیگر، مانند لوپوس، سندرم شوگرن، آرتریت نوجوانان یا اسکلرودرمی
- عفونتی مانند مونونوکلئوز یا سل
- برخی از سرطان ها مانند لوسمی یا مولتیپل میلوما
حدود 20 درصد از مبتلایان به آرتریت روماتوئید، فاکتور روماتوئید در خونشان کم است یا اصلاً فاکتور ندارند. بنابراین حتی اگر نتایج شما طبیعی بود، پزشک شما ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای تأیید یا رد تشخیص تجویز کند.
آزمایش (RF) برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید و تمایز آن از سایر اشکال آرتریت و سایر شرایطی که باعث علائم مشابه درد، التهاب و سفتی مفاصل می شوند، استفاده می شود، اما این تنها یکی از چندین عامل بالینی و آزمایشگاهی است. برای ارزیابی سلول های خونی بدن آنتی بادی پپتیدی سیترولین دار حلقوی (CCP) آزمایشی است که می تواند به تشخیص زودرس RA کمک کند. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید می توانند آزمایش های مثبتی برای RF یا CCP داشته باشند یا ممکن است هر دو آنتی بادی را شناسایی کنند.
اگر فاکتور روماتوئید مثبت باشد و ظن بالینی به سندرم شوگرن باشد، ممکن است آزمایش‌های اضافی انجام شود. anti Ro (SSA) و anti La (SSB) درخواست شود.
اگر نتایج شما طبیعی نبود، لزوماً به این معنی نیست که شما به بیماریی مبتلا هستید که نیاز به درمان دارد. برخی از افراد سالم فاکتور روماتوئید در خون را خود دارند، اما دلیل آن مشخص نیست.
تست RF برای تشخیص آرتروز استفاده نمی شود. اگرچه آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت هر دو مفاصل را تحت تأثیر قرار می دهند، اما بیماری های بسیار متفاوتی هستند. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد، اما معمولا در سنین 40 تا 60 سالگی رخ می دهد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. علائم ممکن است دوره ای باشند و از نظر شدت متفاوت باشند. استئوآرتریت یک بیماری خودایمنی نیست. این بیماری در اثر ساییدگی و پارگی مفاصل در طول زمان ایجاد می شود و معمولاً افراد بالای 65 سال را مبتلا می کند.
تست RF برای RA یا سندرم شوگرن تشخیصی نیست. این آزمایش ها باید همراه با علائم و تاریخچه بیمار و با آزمایش‌های التهاب مانند ESR یا CRP تفسیر شود. فرکانس نتایج مثبت کاذب RF با افزایش سن افزایش می یابد.
منابع:
https://labtestsonline.org.uk/