بیماریهای خوش خیم پستان از شایع ترین تشخیصهایی است که پزشکان زنان را با آن مواجه می کند و توانایی تشخیص صحیح و فوری آنها از موارد بدخیم دارای اهمیت بسیار است. بیماری های خوش خیم یا غیر سرطانی، توده های غیر طبیعی و یا دیگر تغییراتی هستند که در بافت سینه تشکیل می شوند و سرطانی نیستند.
هر گونه تغییر غیر طبیعی در سینه می تواند نشانه ای باشد از سرطان و باید مورد بررسی قرار بگیرد. با این حال، تغییرات می توانند کاملا خوش خیم باشند. با این که بیماری های خوش خیم پستان، سرطانی نیستند اما می توانند احتمال بروز سرطان پستان را در نهایت افزایش دهند.
ارزیابی علائم مرتبط با پستان از اخذ شرح حال بالینی کامل شامل موارد زیر شروع می شود
- علائم حاضر و مدت اختلال یا شکایت و همچنین عواملی که شکایات را بیشتر کرده و یا تخفیف می دهد
- ترشح از نوک پستان و مشخصات آن: خودبخودی یا غیرخودبخود، یکطرفه بودن یا دوطرفه، رنگ ترشح
- توده در پستان: اندازه، قوام، تغییر اندازه یا ساختار آن
- درد پستان: دوره ای یا مداوم
- ارتباط علائم با سیکل قاعدگی
- تغییر شکل، بافت یا اندازه پستان
- نتیجه بیوپسی های قبلی
عوامل خطر مرتبط با بدخیمی پستان
- سن بالا
- شروع اولین قاعدگی کمتر از 12 سالگی
- اولین حاملگی بعد از 30 سالگی
- یائسگی دیرتر از 55 سالگی
- سابقه خانوادگی سرطان پستان
- هورمون درمانی
- مصرف الکل
- افزایش وزن بعد از یائسگی
- سابقه شخصی سرطان پستان
- بدخیمی های همراه تخمدان، کولون
بیماری های خوش خیم پستان:
- کیست های پستان:
شایع ترین ضایعه پستان است و در زنان جوان شایع تر است. کیست ها كيسه هاي پر از مايعي هستند كه از گشاد شدن مجاري و بافتهاي پيرامون آنها به وجود مي آيند. توده هاي كيستيك ممكن است به خودي خود رفع شوند.
با معاينه باليني نميتوان به طور قطعي كيست را تشخيص داد، تشخیص قطعی اين كه يك توده پستاني، توپر يا كيستي است، با سونوگرافي يا تخليه مايع به وسيله سوزن باريك امكانپذير است.
- فیبرآدنومای پستان:
فيبرآدنوماها توده هاي گرد، سفت، لاستيكي و خوش خيمي هستند كه از رشد بيش از حد بافت غددي و همبند ناشي ميشوند. فيبرآدنوما معمولا بدون درد بوده و ممكن است با فشار دادن كمي جابجا شود. اين توده ها به تغييرات هورموني پاسخ ميدهند، به طوري كه در طي حاملگي بزرگ شده و بعد از يائسگي چروكيده ميشوند. زنان در هر سني ممكن است به فيبرآدنوما مبتلا شوند، اما شايعترين سن، معمولا زیر بیست تا سی سال است. حدود 60 درصد از اين توده ها خود به خود ناپديد ميشوند. تعدادي از آنها نيز با گذشت زمان كوچكتر و يا بزرگتر ميشوند و تعدادي نيز به همان اندازه باقي ميمانند. نكتة مهم اين است كه فيبر آدنوما به ندرت بيش از يك يا دو سانتيمتر رشد می کند. وجود فيبرآدنوما در سينه يك خانم، احتمال ابتلا به سرطان پستان را در آن شخص افزايش نمي دهد، اما درمان قطعي آن برداشتن توده به روش جراحي است.
- تغییرات فیبروکیستیک:
نوع دیگری از بیماری های خوش خیم پستان فیبروکیستیک می باشد. این بیماری اغلب پس از یائسگی رفع می شود. تغییرات فیبروکیستیک از دردهای سینه هستند که به شکل توده‌های متعدد ظاهر شده و مزاحمت‌های متعددی ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی افراد می بایست تحت نظر پزشک باشند.
نشانه هاي مربوط به تغییرات فیبروکیستیک عبارتند از درد و افزايش حجم پستان که اغلب دوطرفه است، و هر ماه با نزديك شدن به زمان خونريزي ماهانه تشديد ميشود و بعد از خونريزي، علائم فروكش مي‌كند. اين مشكل در زنان سنين 30 تا 50 سال بيشترين شيوع را دارد. اين بيماران در معاينه توده واضحي ندارند. درمان تغييرات فيبروكيستيك عبارت است از تغيير سبك زندگي و كاهش استرس، تغيير رژيم غذايي و گاهي مصرف دارو.
- زخم نوك پستان:
هرگونه تغيير شكل، رنگ و ايجاد زخم در نوك پستان خطرناك است و نياز به مراجعه به جراح و نمونه برداري از آن دارد.
- ترشح از نوك پستان:
ترشحات نوك پستان در اغلب موارد خوش خيم و بدون مشكل هستند.
ترشحات عموما در حد دو تا سه قطره و به رنگ زرد، سبز، قهوه اي و يا بي رنگ بوده، از چند مجرا خارج ميشوند و گاهي دوطرفه هستند. در تمام اين موارد كافي است به بيمار اطمينان داده شود كه اين مواد، ترشحات عادي مجاري شيري زير نوك پستان هستند و نياز به نگراني و بررسي و آزمايش آنها نيست.
زماني ترشحات بايد مورد توجه و بررسي قرارگيرد كه
- خودبه خود خارج شود
- خوني يا بدون رنگ باشد
- يك طرفه باشد
- از يك مجرا خارج شود
در اين موارد بيمار بسته به سن بیمار، نياز به اقدامات تشخيصي مناسب مانند ماموگرافي، سونوگرافي و بررسي مجراي شیری وجود دارد.
- آبسه پستان:
آبسه يك عفونت موضعي و محدود بوده و در واقع تجمعي از چرك است. علائم آن شامل درد و قرمزي، گرما در ناحيه دچار عفونت، تب، لرز و ترك برداشتن نوك پستان است.
درمان دارویی شامل تجويز آنتي بيوتيك توسط پزشك معالج و درمان جراحي شامل ايجاد برش پوستي و تخليه آبسه ميباشد.
منابع: