تیروئیدیت هاشیموتو(Hashimoto's Thyroiditis) به عنوان تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن یا تیروئیدیت خودایمن نیز شناخته می شود. هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است به این معنی که بدن آنتی بادی هایی پراکسیداز تیروئید (TPO) و/یا آنتی بادی های تیروگلوبولین (Tg)] تولید می کند که به غده تیروئید آسیب می رساند. این آنتی بادی ها باعث التهاب در غده تیروئید می شوند. با گذشت زمان، التهاب می‌تواند باعث شود غده تیروئید آسیب ببیند. در ادامه به بررسی روش های درمان و همچنین آزمایش های تشخیصی با امکان جوابدهی آنلاین در آزمایشگاه نیکو می پردازیم.
- تیروئیدیت هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید است.
- تیروئیدیت هاشیموتو اغلب به شکل ژنتیکی ایجاد می شود.
- این بیماری بیشتر در زنان رخ می دهد، اما می تواند مردان را نیز درگیر کند.
- با افزایش سن شایع تر است اما در هر سنی از جمله در کودکان ممکن است رخ دهد.
علل تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟
علت دقیق هاشیموتو مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که عوامل زیادی در این امر نقش دارند. آنها عبارتند از:
ژن ها: افرادی که به هاشیموتو مبتلا می شوند اغلب اعضای خانواده شان به بیماری تیروئید یا سایر بیماری های خودایمنی مبتلا هستند. این نشان می‌دهد که ژن‌ها ممکن است در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند.
میکروب ها یک ویروس یا باکتری ممکن است باعث شود سیستم ایمنی به خود حمله کند.
محیط. عواملی مانند استرس یا تشعشع بیش از حد ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
عوامل خطر تیروئیدیت هاشیموتو چه مواردی هستند؟
در اینجا مواردی وجود دارد که شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری هاشیموتو قرار می دهد:
جنسیت. هاشیموتو زنان را حدود هفت برابر بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد، که نشان می دهد هورمون های جنسی ممکن است در این امر نقش داشته باشند. علاوه بر این، برخی از زنان در طول یک سال اول پس از بچه دار شدن دچار مشکلات تیروئیدی می شوند. اگرچه معمولاً از بین می‌رود، اما 20 درصد از این زنان سال‌ها بعد به هاشیموتو مبتلا می‌شوند.
سن. اگرچه ممکن است در سایر گروه های سنی رخ دهد، اما این عارضه در زنان 30 تا 50 ساله شایعتر است.
داشتن سایر بیماری های خود ایمنی ابتلا به یک بیماری خود ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا دیابت نوع 1، خطر ابتلا به هاشیموتو را افزایش می دهد.
ید بیش از حد. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی داروها و ید بیش از حد، ممکن است باعث بیماری تیروئید در افراد مستعد شود.
قرارگیری در معرض تشعشع. موارد فزاینده ای از بیماری تیروئید در افرادی که در معرض تشعشعات قرار دارند گزارش شده است، از جمله بمب های اتمی در ژاپن، حادثه هسته ای چرنوبیل و درمان پرتودرمانی برای نوعی سرطان خون به نام بیماری هوچکین.
علائم تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟
علائم هاشیموتو ممکن است در ابتدا خفیف باشد یا سال ها طول بکشد تا ایجاد شود. اولین علامت بیماری اغلب بزرگ شدن تیروئید به نام گواتر است. گواتر ممکن است باعث شود جلوی گردن متورم به نظر برسد. گواتر بزرگ ممکن است بلع را دشوار کند. سایر علائم تیروئید کم کار به دلیل هاشیموتو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن
- خستگی
- رنگ پریدگی یا پف صورت
- درد مفاصل و عضلات
- یبوست
- ناتوانی در گرم شدن
- ناباروری
- ریزش مو یا نازک شدن و شکننده شدن موها
- قاعدگی های نامنظم یا سنگین
- افسردگی
- ضربان قلب کند شده
- درد و حساسیت عضلانی
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- زبان بزرگ شده
از آنجایی که علائم تیروئیدیت هاشیموتو ممکن است مشابه علائم سایر بیماری ها باشد، مهم است که برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص تیروئیدیت هاشیموتو چگونه انجام می شود؟
پزشک شما بررسی خواهد کرد که آیا گواتر دارید یا خیر. علاوه بر این، پزشک احتمالاً یک یا چند آزمایش خون زیر با امکان جوابدهی آنلاین را تجویز خواهد کرد:
هورمون محرک تیروئید (TSH)( با امکان جوابدهی آنلاین): این آزمایش هورمونی به نام TSH را بررسی می کند که توسط غده کوچکی در مغز به نام غده هیپوفیز ساخته می شود. وقتی بدن هورمون های تیروئید کافی ندارد، غده هیپوفیز TSH را به تیروئیدتان می فرستد تا هورمون های بیشتری بسازد. اگر سطح TSH در خون بالا باشد، به این معنی است که ممکن است کم کاری تیروئید داشته باشید.
آزمایش تیروکسین (T4)( با امکان جوابدهی آنلاین): این آزمایش هورمون اصلی تیروئید در بدن به نام T4را اندازه گیری می کند. اگر خون T4 خیلی کمی داشته باشد، آنچه را که آزمایش TSH نشان داده است تأیید می کند یعنی مشکل از تیروئید شما است.
آزمایش آنتی بادی(با امکان جوابدهی آنلاین): از آنجایی که سایر بیماری‌های غیر از هاشیموتو ممکن است باعث کم‌کاری تیروئید شوند، پزشک باید آزمایش آنتی‌بادی را تجویز کند تا مطمئن شود که علت کم‌کاری تیروئید چیست. اگر آزمایش وجود آنتی بادی پراکسیداز تیروئید را نشان دهد، این نشانه قوی است که شما به تیروئیدیت هاشیموتو مبتلا هستید. ممکن است برای تایید تشخیص هاشیموتو نیاز به انجام بیش از یک آزمایش آنتی بادی (با امکان جوابدهی آنلاین) داشته باشید.
درمان بیماری هاشیموتو چیست؟
همه افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو به کم کاری تیروئید مبتلا نمی شوند. اگر سطح آنتی بادی بالایی دارید اما کم کاری تیروئید بالینی ندارید، احتمالاً پزشک به جای شروع درمان، سطح تیروئید شما را کنترل می کند.
اگر بیماری هاشیموتو به کم کاری تیروئید منجر شود، درمان اصلی دارویی به نام لووتیروکسین است. این دارو یک شکل مصنوعی (تولید شده) از هورمون T4 است که تیروئید می سازد.
این دارو به بازیابی سطح طبیعی هورمون تیروئید مورد نیاز بدن کمک می کند. باید تا آخر عمر هر روز آن را مصرف کنید.
با گذشت زمان، ممکن است به دوز متفاوتی از دارو نیاز داشته باشید. پزشک می داند که چگونه دوز داروی شما را تنظیم کند تا مطمئن شود که کم کاری تیروئید شما به خوبی مدیریت می شود.
عوارض جانبی لووتیروکسین چیست؟
اگر عوارض جانبی لووتیروکسین را تجربه کردید، به احتمال زیاد به این دلیل است که دوز داروی شما بسیار زیاد است. این می تواند باعث تیروتوکسیکوز شود یعنی هورمون تیروئید بیش از حد.علائم تیروتوکسیکوز عبارتند از:
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) - معمولاً ضربان قلب بالاتر از 100 ضربه در دقیقه است
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- کاهش وزن بی دلیل
- احساس لرزش
- احساس عصبی، مضطرب و/یا تحریک پذیری
- افزایش حساسیت به گرما و تعریق بیش از حد معمول
- تغییرات در قاعدگی
منابع: