ماجرای قارچ سیاه از جایی شروع شد که موارد ابتلا به آن ابتدا در هند و در بیماران مبتلا به کووید 19 گزارش شد و حالا مواردی هم در ایران گزارش شده است. یک متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید: کاهش سیستم ایمنی بدن در هنگام ابتلا به کرونا می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به قارچ سیاه کند، این یعنی افرادی که سیستم ایمنی پایینی دارند مستعد این بیماری هستند.
موکورمایکوزیس نوعی عفونت قارچی نسبتاً نادر اما بسیار جدی است.
این عفونت عموماً تحت عنوان قارچ سیاه شناخته می شود و اغلب در هنگام ضعف سیستم ایمنی رخ می دهد، در صورت عدم درمان، موکورمایکوزیس می تواند کشنده باشد.
برخی تصور می کنند این عارضه یکی دیگر از عوارض ویروس کرونا است اما این نظریه درست نیست. در انسان عفونت های قارچی زمانی اتفاق می افتد که یک قارچ مهاجم، ناحیه ای از بدن را به خود اختصاص دهد. قارچ ها می توانند در هوا، خاک، آب و گیاهان زندگی کنند. برخی قارچ ها نیز وجود دارند که به طور طبیعی در بدن انسان زندگی می کنند. مانند بسیاری از میکروب ها که همیشه وجود داشته اند، اما لازم است بدانیم همانطور که برخی از قارچ ها مضر هستند در نقطه مقابل برخی دیگر از قارچ ها فایده های زیادی برای انسان دارند.
هنگامی که قارچ های مضر به بدن حمله می کنند از بین بردن آنها دشوار است زیرا آنها می توانند در محیط زنده بمانند و افراد دیگر را نیز دوباره آلوده کنند.
قارچ ها اکثرا بی ضرر هستند اما برای فردی که سیستم ایمنی آنها در نتیجه بیماری های مختلف از جمله کرونا ضعیف شده، می تواند خطرناک باشد.
چه افرادی بیشتر به قارچ سیاه دچار می شوند؟
قارچ سیاه می تواند برای همه افراد و در هر سنی (مردان، زنان، بزرگسالان، کودکان) رخ دهد. عموم مردم در دوره ای از زندگی خود با قارچ ها در تماس هستند. اما اگر به دلیل دارویی که مصرف می کنند یا به دلیل شرایط سلامت مانند مواردی که در ادامه به آنها اشاره شده است از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار باشند، احتمال این که بیمار شوند نیز بیشتر می شود:
- افراد مبتلا به دیابت
- افرادی که داروهای مختلف از جمله کورتون ها را مصرف میکنند مانند دگزامتازون
- افرادی که تحت درمان سرطان قرار دارند
- افرادی که به ایدز مبتلا هستند
- افرادی که پیوند عضو انجام داده اند
- افرادی که پیوند سلول های بنیادی انجام داده اند
- افرادی که به نوتروپنیا (تعداد کم گلبول های سفید خون) مبتلا هستند
- افرادی که از استروئید استفاده بلندمدت می کنند
- افرادی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می کنند
- افرادی که سطوح بالای آهن در بدن دارند (هموکروماتوز)
- افرادی که سطوح نامتعادل اسید در بدن دارند (اسیدوز متابولیک)
- افرادی که از تغذیه مناسب برخوردار نیستند
- نوزادانی که زودرس متولد شدند یا دارای وزن کم در هنگام تولد هستند
- افرادی که پوست آسیب دیده مانند سوختگی، بریدگی یا زخم دارند
- همچنین مواردی از ابتلا به قارچ سیاه بین بیماران مبتلا به کرونا دیده شده است
علائم عفونت های قارچی (قارچ سیاه ) :
- تغییرات پوستی
- قرمز شدن پوست
- ترک خوردن یا لایه برداری از پوست
- خارش
- تب
- سرفه
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تورم در یک سمت صورت
- سردرد
- گرفتگی سینوس
- ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
- شکم درد
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی گوارشی
- خون در مدفوع
- اسهال
تنفس هاگ قارچ سیاه در هوا، روی سینوس‌ها، یا ریه‌ها تاثیر می‌گذارد و حتی می‌تواند موجب عفونت، زخم یا سوختگی روی پوست شود. این عارضه می تواند تورم صورت، تب، زخم‌های پوستی و زخم‌های سیاه داخل دهان را به وجود بیاورد.
در شدیدترین حالت این بیماری، عفونت از راه خون به مغز وارد شود که می تواند موجب از دست دادن بینایی شود و اگر تحت درمان و کنترل قرار نگیرد ۲۰ تا ۵۰ درصد کشنده است.
چرا مبتلایان کرونا در معرض خطر ابتلا به قارچ سیاه قرار دارند؟
ابتلا به کرونا باعث می‌شود تا در بدن یک پدیده مرموز فعال گردد که به «طوفان سیتوکین» معروف است. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال می‌شود و در کنار حمله به سلول‌های عفونی، به سلول‌های سالم نیز حمله می‌کند.
پزشکان برای کاهش حملات سیستم ایمنی، کورتون تجویز میکنند. اما این کار باعث تضعیف قدرت دفاعی بدن و در مقابل افزایش سطح قند می‌گردد و به این ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌آید. نکته دیگر اینکه، بیماران دیابتی، بیشتر در معرض خطر هستند و نرخ ابتلا به دیابت در آنها نیز بالاست. یکی از دلایل شیوع بالای این عفونت در هند این بوده که برخی بیمارستان‌ها و پزشکان بیش از حد لازم کورتون تجویز کرده‌اند و برخی بیماران نیز بدون مشاوره با پزشک، داروهای حاوی استروئید یا کورتون را در خانه مصرف کرده‌اند.
درمان قارچ سیاه :
اگر مشکوک به ابتلا به قارچ سیاه هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید، پزشک روی شما معاینه بدنی انجام می دهد و از شما درباره سابقه پزشکی تان سوال می پرسد. اگر در تماس با غذاهای فاسد یا مکان هایی بوده اید که امکان وجود گرده های قارچ در آنها یافت می شود، به پزشک خود اطلاع دهید.
در ابتدا در نظر پزشک شما به یک عفونت ریه یا سینوس مبتلا هستید، پزشک ممکن است نمونه ای از مایع بینی یا گلوی شما گرفته و برای بررسی های بیشتر به دقیقترین آزمایشگاه ارسال کند.
همچنین، پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی را برای بررسی گسترش عفونت به مغز یا دیگر اندام های بدن تجویز کند.
در صورت تشخیص قارچ سیاه، درمان باید به سرعت با داروهای ضد قارچ تجویزی شروع شود. داروهای تجویزی رشد قارچ را متوقف کرده، آن را از بین میبرند و عفونت را کنترل می کند. رایج‌ترین دارو برای این عارضه آمفوتریسین ب است که هم اکنون در هند در مقیاس وسیعی مورد استفاده قرار گرفته است، همچنین از ایزاوکونازول و پوزاکونازول هم استفاده می شود.
این داروها از راه تزریق وریدی، وارد بدن شده یا به صورت قرص مصرف می شوند. پزشک روند درمان را با دوزهای بالا شروع می کند تا زمانی که عفونت کنترل شود که این می تواند چند هفته طول بکشد. سپس روند درمان را به استفاده از قرص تغییر می دهد.
اگر دارویی دارای عوارض جانبی مانند معده درد، سوزش سردل، یا تنگی نفس است، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
در موارد حاد، پزشک شما ممکن است برای برداشتن بافت عفونی یا مرده به منظور پیشگیری از گسترش قارچ عمل جراحی را توصیه کند. این ممکن است شامل برداشتن بخشی از بینی یا چشم بیمار شود که می تواند بر زیبایی فرد تاثیر بگذارد.
پیشگیری از قارچ سیاه:
راهی برای پیشگیری از تنفس هاگ های قارچ وجود ندارد، مبتلایان به دیابت و سایر گروه‌های در معرض خطر قارچ سیاه باید توجه داشته باشند که برخی اقدامات را برای کاهش احتمال ابتلا به موکورمایکوزیس انجام دهند.
در محل‌های پر گرد و غبار نظیر اماکنی که در حال تخریب ساختمانی و ساخت و ساز هستند، تردد نکنند تا مبادا هاگ‌های قارچ از طریق تنفس وارد بدنشان شود و اگر مجبور به حضور در چنین مکان‌هایی هستند از ماسک استفاده کنند.
در مواردی که احتمال ابتلای پوستی وجود دارد نیز به افراد در معرض خطر توصیه می‌کنیم از کارهای ساختمانی، باغبانی، خاکبرداری، نظافت خودداری کنند و اگر ناگزیر به انجام این فعالیت‌ها هستند از پوست خود با پوشیدن کفش، دستکش، شلوار بلند، و پیراهن های آستین بلند محافظت کنند. باید بریدگی ها یا خراشیدگی ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن با آب و صابون شستشو دهند.
از آب آلوده پرهیز کنند. این می تواند شامل سیلاب یا آب ساختمان های آسیب دیده، به ویژه پس از بلایای طبیعی مانند سیل و توفان شود.
در آخر ضمن آرزوی سلامتی برای شما اگر به قارچ سیاه مبتلا شده اید، داروهای خود را بر اساس دستور پزشک مصرف نمایید و اگر دچار عوارض جانبی مشکل‌ساز شده اید یا عفونت بهبود نیافته است، بلافاصله پزشک خود را در جریان قرار دهید.
منابع:
https://en.wikipedia.org/wiki/Mucormycosis
https://behdasht.gov.ir/