کیست کلیه چیست؟
کیست یک کیسه بسته پر از هوا یا مایع است. کلیه ها اندام های لوبیایی شکلی هستند که در قسمت پایین کمر قرار دارند و به کنترل میزان نمک و آب در بدن کمک می کنند. آنها همچنین مواد زائد را با فیلتر کردن خون و تولید ادرار حذف می کنند.
در داخل کلیه ها قسمت های کوچکی به نام نفرون وجود دارد. هر نفرون از یک فیلتر و یک لوله تشکیل شده است. هنگامی که خون در کلیه ها جریان می یابد تا فیلتر شود، نفرون ها آب اضافی و مواد زائد را به صورت ادرار از بدن خارج می کنند.
کیست های ساده کلیه (Kidney cysts) معمولا کیسه های گرد کوچکی هستند که دیواره نازکی دارند و با مایع آبکی پر شده اند. با افزایش سن افراد، کیست ها می توانند در سطح یا در نفرون کلیه ها ایجاد شوند. اندازه آنها می تواند از یک نخود کوچک تا بزرگی یک گریپ فروت متغیر باشد. کیست ها همچنین می توانند در طول زمان رشد کنند.
این مقاله در گروه تحقیقاتی آزمایشگاه نیکو پاسداران تهران تهیه شده است.
چه کسانی دچار کیست ساده کلیه می شوند؟
کیست های ساده کلیه با افزایش سن افراد بسیار شایع هستند. نیمی از افراد 50 ساله و بالاتر حداقل 1 کیست کلیه دارند. اکثر مردم فقط در 1 کلیه کیست دارند، اما با افزایش سن، تعداد کیست ها و خطر ابتلا به کیست در کلیه دوم افزایش می یابد.
آیا کیست های ساده کلیه خطرناک هستند؟
کیست های ساده کلیه تقریبا همیشه بی ضرر هستند. آنها را "ساده" می نامند زیرا احتمال بسیار کمی وجود دارد که تبدیل به چیزی جدی تر شوند. با این حال، برخی از کیست ها دارای دیواره های ضخیم هستند، ممکن است در اشعه ایکس نامنظم به نظر برسند و می توانند با سرطان کلیه مرتبط باشند.
کیست های کلیه چه علائمی ایجاد می کنند؟
کیست های ساده کلیه معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. در واقع، اکثر افرادی که کیست کلیه دارند، نمی دانند که آنها را دارند. کیست ها اگر پاره شوند و شروع به خونریزی کنند، عفونی شوند یا آنقدر بزرگ شوند که به سایر اندام های داخل شکم فشار بیاورند، مشکل ساز می شوند.
هنگامی که کیست های ساده کلیه علائم ایجاد می کنند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد در پهلوی بین دنده ها و لگن، شکم یا پشت
- تب
- تکرر ادرار
- وجود خون در ادرار یا ادرار تیره
بسته به اینکه کیست در کجا قرار دارد، می تواند بر نحوه عملکرد کلیه تأثیر بگذارد. همچنین اگر کیست مانع از تصفیه مایع اضافی از خون توسط کلیه شود، می تواند منجر به نوعی فشار خون بالا شود.
چه عواملی باعث ایجاد کیست های ساده کلیه می شود؟
کیست‌های کلیه زمانی اتفاق می‌افتند که لوله نفرون شروع به بزرگ‌تر شدن و پر شدن از مایع می‌کند. محققان نمی دانند چه چیزی باعث این اتفاق می شود، اما می دانند که کیست های ساده ارثی نیستند. اعتقاد بر این است که آسیب یا انسداد میکروسکوپی در لوله‌ها ممکن است منجر به ایجاد برخی کیست‌های ساده کلیه شود.
یک نظریه نشان می دهد که کیست های کلیه زمانی ایجاد می شوند که لایه سطحی کلیه ضعیف شده و کیسه ای را تشکیل می دهد. سپس کیسه با مایع پر می شود و به کیست تبدیل می شود.
کیست های کلیه چه عوارضی را ممکن است به وجود بیاورند؟
کیست کلیه گاهی ممکن است منجر به عوارضی شود، از جمله:
کیست عفونی: کیست کلیه ممکن است عفونی شود و باعث تب و درد شود.
کیست ترکیده: کیست کلیه که می ترکد باعث درد شدید در پشت یا پهلو می شود. گاهی اوقات ترکیدن کیست ممکن است باعث ایجاد خون در ادرار شود.
مسدود شدن جریان ادرار: کیست کلیه که جریان معمول ادرار را مسدود می کند ممکن است منجر به تورم کلیه شود.
کیست ساده کلیه چگونه تشخیص داده می شود؟
کیست های ساده کلیه اغلب در زمانی که بیمار در حال ملاقات با پزشک در مورد بیماری دیگری است، پیدا می شود. رایج ترین آزمایش هایی که برای تشخیص کیست های ساده کلیه استفاده می شود عبارتند از:
- اولتراسوند
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
کیست های ساده کلیه چگونه درمان می شوند؟
در بیشتر موارد، کیست های ساده کلیه نیازی به درمان ندارند. با این حال، اگر کیست به اندام دیگری فشار زیادی وارد می‌کند یا برعملکرد کلیه تأثیر می‌گذارد، ممکن است نیاز به کوچک کردن یا برداشتن کیست باشد.
ممکن است نیازی به درمان کیست های ساده کلیه نباشد.
اگر یک کیست ساده کلیه هیچ علامتی نداشته باشد و بر عملکرد کلیه تأثیری نداشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. درعوض، پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی را در طول زمان انجام دهید تا ببینید آیا کیست کلیه شما تغییر می‌کند یا خیر.
اگر کیست کلیه شما تغییر کرد و علائم ایجاد کرد، ممکن است در آن زمان درمان را انتخاب کنید. گاهی اوقات یک کیست ساده کلیه خود به خود از بین می رود.
درمان کیست هایی که علائم ایجاد می کنند به شرح زیر است:
اگر یک کیست ساده کلیه علائم ایجاد کند، پزشک شما ممکن است درمان را توصیه کند. گزینه ها عبارتند از:
کیست را سوراخ کرده و تخلیه کنید، سپس آن را با محلول پر کنید. محلول باعث ایجاد اسکار می شود و به جلوگیری از پر شدن مجدد کیست با مایع کمک می کند. ممکن است از الکل یا یک ترکیب شیمیایی به عنوان محلول استفاده شود.
به ندرت ممکن است برای کوچک کردن کیست، یک سوزن بلند و نازک از طریق پوست و از طریق دیواره کیست کلیه وارد شود. سپس مایع را از کیست تخلیه کرده و با محلولی پر می کنند تا از اصلاح آن جلوگیری شود.
جراحی برای برداشتن کیست. کیست بزرگی که علائم ایجاد می کند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. برای دسترسی به کیست، جراح چندین برش کوچک در پوست شما ایجاد می کند و ابزار مخصوص و یک دوربین فیلمبرداری کوچک را وارد می کند.
در حین تماشای یک مانیتور ویدئویی در اتاق عمل، جراح ابزارها را به سمت کلیه هدایت می کند و از آنها برای تخلیه مایع کیست استفاده می کند. سپس دیواره های کیست بریده می شوند یا می سوزند. جراحی به ندرت برای کیست های ساده انجام می شود. این روش اغلب برای کیست های پیچیده با تغییراتی که ممکن است سرطانی باشد استفاده می شود.
برخی از اقدامات برای درمان کیست کلیه ممکن است نیاز به بستری کوتاه مدت در بیمارستان داشته باشد.
منابع: