ویروس سنسیشیال تنفسی یا RSV یک ویروس تنفسی رایج است که معمولاً علائم خفیف و شبیه سرماخوردگی ایجاد می کند. اکثر افراد در یک یا دو هفته بهبود می یابند، اما RSV می تواند جدی باشد، به خصوص برای نوزادان و افراد مسن. RSV شایع ترین علت برونشیولیت (التهاب راه های هوایی کوچک در ریه) و ذات الریه (عفونت ریه) در کودکان کمتر از 1 سال است.
در بزرگسالان و کودکان بزرگتر و سالم، علائم RSV خفیف است و معمولا شبیه سرماخوردگی است. اقدامات خودمراقبتی معمولاً تنها چیزی است که برای تسکین هر گونه ناراحتی لازم است. این مقاله توسط همکاران ما در دقیقترین آزمایشگاه پاسداران تهران تهیه شده است.
ویروس RSV چه علائمی ایجاد می کند؟
افراد آلوده به RSV معمولاً در عرض 4 تا 6 روز پس از آلوده شدن علائم را نشان می دهند. علائم عفونت RSV معمولاً عبارتند از:
- آبریزش بینی
- کاهش اشتها
- سرفه خشک
- عطسه
- تب
- خس خس سینه
- سردرد
این علائم معمولاً به صورت مرحله ای ظاهر می شوند و نه به یکباره. در نوزادان مبتلا به RSV، علائم ممکن است تحریک پذیری، کاهش فعالیت و مشکلات تنفسی باشد. تقریباً همه کودکان تا دو سالگی دچار عفونت RSV می‌شوند.
در موارد شدید عفونت RSV می تواند به دستگاه تنفسی تحتانی گسترش یابد و باعث ذات الریه یا برونشیولیت شود. در این حالت علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- سرفه های شدید
- خس خس - صدای بلندی که معمولاً هنگام بازدم شنیده می شود.
- تنفس سریع یا مشکل در تنفس - ممکن است فرد ترجیح دهد به جای دراز کشیدن، بنشیند
- رنگ آبی پوست به دلیل کمبود اکسیژن (سیانوز)
نوزادان به شدت تحت تأثیر RSV قرار می گیرند. علائم و نشانه های عفونت شدید RSV در نوزادان عبارتند از:
- تنفس کوتاه، کم عمق و سریع
- تقلا برای نفس کشیدن - ماهیچه های قفسه سینه و پوست با هر نفس به سمت داخل کشیده می شوند
- سرفه کردن
- تغذیه ضعیف
- بی حالی
- تحریک پذیری
اکثر کودکان و بزرگسالان در عرض یک تا دو هفته بهبود می یابند، اگرچه برخی ممکن است خس خس سینه مکرر داشته باشند. عفونت شدید یا تهدید کننده زندگی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد ممکن است در نوزادان نارس یا در هر فردی که مشکلات مزمن قلبی یا ریوی دارد رخ دهد.
RSV و کرونا چه ارتباطی با هم دارند؟
از آنجایی که RSV و بیماری کروناویروس (کرونا) هر دو نوع ویروس تنفسی هستند، برخی از علائم RSV و کرونا می توانند مشابه باشند. در کودکان، کرونا اغلب منجر به علائم خفیف مانند تب، آبریزش بینی و سرفه می شود. برای بزرگسالان مبتلا به کرونا، علائم ممکن است شدیدتر باشد و ممکن است شامل مشکلات تنفسی باشد.
ابتلا به RSV ممکن است ایمنی را کاهش داده و خطر ابتلا به کرونا را برای کودکان و بزرگسالان افزایش دهد. و این عفونت ها ممکن است با هم رخ دهند، که می تواند شدت بیماری کرونا را بدتر کند.
علل ابتلا به RSV چیست؟
ویروس سنسیشیال تنفسی از طریق چشم، بینی یا دهان وارد بدن می شود. به راحتی از طریق هوا روی قطرات تنفسی آلوده پخش می شود. اگر فرد مبتلا به RSV در نزدیکی شما سرفه یا عطسه کند، ممکن است شما یا فرزندتان مبتلا شوید. این ویروس همچنین از طریق تماس مستقیم مانند دست دادن به دیگران منتقل می شود.
این ویروس می‌تواند ساعت‌ها روی اجسام سخت مانند میز، نرده‌های تخت و اسباب‌بازی‌ها زنده بماند. در صورت لمس دهان، بینی یا چشمان پس از دست زدن به یک جسم آلوده احتمال دارد ویروس را منتقل کند.
یک فرد آلوده در طول هفته اول پس از عفونت بیشتر مسری است. اما در نوزادان و کسانی که ایمنی ضعیفی دارند، ویروس ممکن است حتی پس از از بین رفتن علائم تا چهار هفته به گسترش خود ادامه دهد.
عوامل خطر ابتلا به RSV چه مواردی هستند؟
تا سن 2 سالگی، اکثر کودکان به ویروس سنسیشیال تنفسی مبتلا می شوند، اما می توانند بیش از یک بار به RSV مبتلا شوند. فصل RSV - زمانی که شیوع شیوع بیشتر می شود - پاییز تا پایان بهار است.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت های شدید یا گاهی اوقات تهدید کننده زندگی RSV هستند عبارتند از:
- نوزادان، به ویژه نوزادان نارس یا نوزادان 6 ماهه یا کمتر
- کودکانی که بیماری قلبی مادرزادی دارند یا بیماری مزمن ریوی
- کودکان یا بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف ناشی از بیماری هایی مانند سرطان یا درمان هایی مانند شیمی درمانی
- کودکانی که دارای اختلالات عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی هستند
- بزرگسالان مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی
- افراد مسن تر، به ویژه آنهایی که 65 سال و بالاتر دارند
عوارض ابتلا به RSV چه مواردی هستند؟
عوارض ویروس سنسیشیال تنفسی عبارتند از:
بستری شدن در بیمارستان: عفونت شدید RSV ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد تا پزشکان بتوانند مشکلات تنفسی را کنترل و درمان کنند و مایعات داخل وریدی (IV) بدهند.
ذات الریه: RSV شایع ترین علت التهاب ریه ها (پنومونی) یا راه های هوایی ریه (برونشیولیت) در نوزادان است. این عوارض زمانی رخ می دهد که ویروس به دستگاه تنفسی تحتانی سرایت کند. التهاب ریه می تواند در نوزادان، کودکان خردسال، بزرگسالان مسن تر، افراد دارای نقص ایمنی، یا افراد مبتلا به بیماری مزمن قلبی یا ریوی کاملا جدی باشد.
عفونت گوش میانی: اگر میکروب ها وارد فضای پشت پرده گوش شوند، می تواند منجر به عفونت گوش میانی (اوتیت میانی) شود. این اتفاق بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال اتفاق می افتد.
آسم: ممکن است بین RSV شدید در کودکان و احتمال ابتلا به آسم در مراحل بعدی زندگی ارتباط وجود داشته باشد.
عفونت های مکرر: پس از ابتلا به RSV، ممکن است دوباره آلوده شوید. حتی ممکن است در همان فصل RSV اتفاق بیفتد. با این حال، علائم معمولاً آنقدر شدید نیستند - معمولاً به شکل سرماخوردگی معمولی است. اما این عفونت ها می توانند در افراد مسن یا در افراد مبتلا به بیماری مزمن قلبی یا ریوی جدی باشند.
چگونه می توان از ابتلا به این ویروس پیشگیری کرد؟
هیچ واکسنی برای ویروس سنسیشیال تنفسی وجود ندارد. اما عادات صحیح در سبک زندگی می تواند به جلوگیری از گسترش این عفونت کمک کند:
دست های خود را مرتب بشویید. اهمیت شستن دست ها را به فرزندان خود بیاموزید.
در معرض ویروس قرار نگیرید. هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید. ارتباط کودک خود را با افرادی که تب یا سرماخوردگی دارند محدود کنید.
همه چیز را تمیز نگه دارید. از تمیز بودن میزهای آشپزخانه و حمام، دستگیره ها اطمینان حاصل کنید. دستمال های استفاده شده را فورا دور بریزید.
لیوان های نوشیدن را با دیگران به اشتراک نگذارید. زمانی که شما یا شخص دیگری مریض هستید از لیوان یا لیوان های یکبار مصرف استفاده کنید. لیوان هر فرد را برچسب بزنید.
سیگار نکشید. نوزادانی که در معرض دود تنباکو قرار می گیرند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به RSV و علائم شدیدتر هستند. اگر سیگار می کشید، هرگز این کار را در داخل خانه یا ماشین انجام ندهید.
به طور مرتب اسباب بازی های کودکان را بشویید. این کار را به خصوص زمانی که کودک یا همبازی او بیمار است انجام دهید.
ویروس RSV چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ممکن است بر اساس یافته های معاینه فیزیکی و زمانی از سال که علائم بروز می کند، به ویروس سنسیشیال تنفسی مشکوک شود. در طول معاینه، پزشک با گوشی پزشکی به صدای ریه ها گوش می دهد تا خس خس سینه یا سایر صداهای غیرطبیعی را بررسی کند.
آزمایشات و استفاده از تکنیک های تصویربرداری معمولاً مورد نیاز نیستند. با این حال، آنها می توانند به تشخیص عوارض RSV یا رد سایر شرایطی که ممکن است باعث علائم مشابه شوند کمک کنند. آزمایشات در دقیقترین آزمایشگاه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون در دقیقترین آزمایشگاه، برای بررسی تعداد گلبول های سفید یا جستجوی ویروس ها، باکتری ها و سایر میکروب ها
- اشعه ایکس قفسه سینه برای بررسی التهاب ریه
- تهیه سواب از ترشحات داخل دهان یا بینی برای بررسی علائم ویروس
- پالس اکسیمتری، برای تشخیص سطوح پایین تر از حد طبیعی اکسیژن در خون
درمان RSV چگونه انجام می شود؟
اکثر عفونت های RSV خود به خود در یک یا دو هفته از بین می روند.
هیچ درمان خاصی برای عفونت RSV وجود ندارد، اگرچه محققان در حال کار بر روی ساخت واکسن ها و ضد ویروس ها (داروهایی که با ویروس ها مبارزه می کنند) هستند.
اقدامات زیر را می توان برای تسکین علائم انجام داد:
تب و درد را با داروهای کاهش دهنده تب و مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن کنترل کنید. (هرگز به کودکان آسپرین ندهید.)
مایعات کافی بنوشید. برای افراد مبتلا به عفونت RSV نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم آبی (از دست دادن مایعات بدن) مهم است.
قبل از دادن داروهای سرماخوردگی بدون نسخه به کودک خود با پزشک صحبت کنید. برخی از داروها حاوی موادی هستند که برای کودکان مفید نیستند.
RSV می تواند مشکلات جدی تری ایجاد کند.
RSV همچنین می‌تواند باعث عفونت‌های شدیدتری مانند برونشیولیت، التهاب راه‌های هوایی کوچک در ریه، و ذات‌الریه، عفونت ریه‌ها شود. RSV شایع ترین علت برونشیولیت و ذات الریه در کودکان زیر 1 سال است.
بزرگسالان سالم و نوزادان آلوده به RSV معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارند. اما برخی از افراد مبتلا به عفونت RSV، به ویژه بزرگسالان مسن و نوزادان کمتر از 6 ماه، در صورت داشتن مشکل تنفسی یا کم آبی، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. در شدیدترین موارد، ممکن است فرد به اکسیژن اضافی، یا مایعات IV (اگر نتواند به اندازه کافی بخورد یا بنوشد)، یا لوله گذاری (که یک لوله تنفسی از طریق دهان وارد شود و به سمت راه هوایی وارد شود) با تهویه مکانیکی نیاز داشته باشد. در بیشتر این موارد، بستری شدن در بیمارستان تنها چند روز طول می کشد.
منابع: