سارکوم کاپوزی چیست؟
سارکوم کاپوزی (KS) نوعی سرطان است که در آن تومورهایی با رگ‌های خونی ریز در سطح پوست و دهان، بینی، چشم‌ها و مقعد رشد می‌کنند. می‌تواند به ریه‌ها، کبد، معده، روده‌ها و غدد لنفاوی سرایت کند. سارکوم کاپوزی شکلی از سارکوم بافت نرم است. این بیماری بر افرادی با سیستم ایمنی ضعیف که حامل ویروس نادر هرپس انسانی 8 (HHV-8) نیز هستند، تأثیر می گذارد. این ویروس سلول های سالم را به سلول های سرطانی تبدیل می کند. سارکوم کاپوزی انواع مختلفی دارد، اما همه انواع آن باعث ایجاد ضایعات سرطانی روی پوست افراد می شود.
یکی از راه های تشخیص این بیماری آزمایش خون مخفی مدفوع می باشد که در ادامه راجع به آن بیشتر می خوانیم.
انواع مختلف سارکوم کاپوزی چیست؟
چهار نوع سارکوم کاپوزی وجود دارد:
سارکوم کاپوزی اپیدمیک (مرتبط با ایدز): این نوع شایع ترین نوع سارکوم کاپوزی است. افراد مبتلا به سارکوم کاپوزی ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) احتمالاً ضایعات سرطانی را در سراسر بدن خود ایجاد می کنند.
سارکوم کاپوزی اکتسابی: این نوع نادر سارکوم کاپوزی است. این بیماری بر افرادی که حامل HHV-8 هستند و پس از پیوند عضو یا مغز استخوان از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند، تأثیر می گذارد. سارکوم کاپوزی اکتسابی معمولاً باعث ضایعات پوستی می شود.
سارکوم کاپوزی کلاسیک: این نوع سارکوم به عنوان سارکوم مدیترانه ای نیز شناخته می شود، زیرا معمولاً مردانی که اصالتاً مدیترانه ای، خاورمیانه و اروپای شرقی هستند را مبتلا می کند. افراد مبتلا به این سارکوم معمولاً دارای ضایعات پوستی با رشد آهسته هستند. ضایعات ممکن است به اندام های داخلی نیز سرایت کنند.
سارکوم کاپوزی بومی: به عنوان سارکوم آفریقایی شناخته می شود، این نوع سارکوم بر افرادی که در مناطق آفریقای استوایی زندگی می کنند، تأثیر می گذارد. این سارکوم مانند سارکوم کلاسیک کاپوزی است. تفاوت در سن تشخیص است - افراد معمولاً در سنین بسیار پایین‌تری نسبت به کسانی که سارکوم کاپوزی کلاسیک دارند، به سارکوم کاپوزی بومی مبتلا می‌شوند.
علائم سارکوم کاپوزی چیست؟
بسته به اینکه کدام قسمت از بدن تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است، ممکن است علائم متفاوت باشند.
پوست:
قابل مشاهده ترین علائم KS ضایعات روی پوست هستند: لکه های صاف و بدون درد که در پوست روشن قرمز یا بنفش و در پوست تیره مایل به آبی، قهوه ای یا سیاه است. بر خلاف کبودی ها، وقتی روی آنها فشار می دهید، رنگ آنها تغییر نمی کند. آنها خارش و ترشح ندارند.
ممکن است هر هفته نقاط جدیدی ظاهر شوند. برای برخی افراد، این ضایعات به آرامی تغییر می کنند. آنها ممکن است به برجستگی هایی تبدیل شوند یا با هم ادغام شوند.
غشاهای مخاطی:
ضایعات KS می تواند در داخل دهان و گلو ایجاد شود و باعث مشکل در خوردن یا بلع شود. آنها همچنین ممکن است روی چشم و زیر پلک نیز به وجود بیایند.
غدد لنفاوی:
هنگامی که ضایعات جریان مایع لنفاوی را در اطراف بدن مسدود می کنند، می توانند منجر به تورم شدید در بازوها، پاها، صورت یا کیسه بیضه شوند.
دستگاه تنفسی:
ضایعات داخل ریه‌ها ممکن است باعث ایجاد آسیب جدی شود و سرفه و تنگی نفس بروز کند.
دستگاه گوارش:
ضایعات در معده و روده می تواند منجر به خونریزی و انسداد شود. ممکن است علائم زیر نیز مشاهده شوند:
- ناراحتی معده
- استفراغ
- شکم درد
- اسهال
- مدفوع خونی یا سیاه
- کم خونی
چه عواملی باعث سارکوم کاپوزی می شود؟
سارکوم کاپوزی زمانی ایجاد میشود که HHV-8 سلول‌های خون و عروق لنفاوی را آلوده کند. برخی از عوامل، خطر احتمال تبدیل HHV-8 به سارکوم کاپوزی را افزایش می دهند. عوامل خطر عبارتند از:
قومیت. افراد یهودی یا مدیترانه‌ای تبار خطر ابتلا به سارکوم کلاسیک کاپوزی را افزایش می‌دهند. افرادی که در مناطق آفریقای استوایی زندگی می کنند در معرض افزایش خطر ابتلا به سارکوم کاپوزی بومی هستند.
ارتباط جنسی. مردان در مقایسه با زنان بیشتر در معرض ابتلا به سارکوم کاپوزی هستند.
سن. سارکوم کلاسیک کاپوزی افراد 40 تا 70 ساله را تحت تاثیر قرار می دهد.
نقص ایمنی. افراد مبتلا به HIV یا ایدز و افرادی که پس از پیوند عضو از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سارکوم کاپوزی هستند.
فعالیت جنسی. فعالیت جنسی محافظت نشده می تواند خطر ابتلا به HHV-8 و HIV را افزایش دهد.
عوارض سارکوم کاپوزی چیست؟
عوارض سارکوم کاپوزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کم خونی: سارکوم کاپوزی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد می تواند باعث خونریزی داخلی شود که ممکن است منجر به کم خونی شود.
سرطان دوم: افراد مبتلا به سارکوم کاپوزی کلاسیک ممکن است به سرطان های دوم از جمله لنفوم غیر هوچکین مبتلا شوند.
تشخیص سارکوم کاپوزی چگونه انجام می شود؟
پزشک ممکن است سارکوم کاپوزی را فقط با نگاه کردن به پوست تشخیص دهد. برای تایید آن، ممکن است نمونه‌ای از بافت را از یک نقطه بگیرند و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کنند که به آن بیوپسی می‌گویند. آنها همچنین ممکن است آزمایشاتی از جمله موارد زیر را درخواست دهند:
آزمایش خون مخفی مدفوع: این تست به دنبال خون در مدفوع است، که ممکن است به این معنی باشد که KS به دستگاه گوارش آسیب می رساند.
آندوسکوپی / کولونوسکوپی: در صورت وجود مشکل معده یا درد شکم، پزشک ممکن است بخواهد معده را با ی آندوسکوپ یا روده را با کولونوسکوپی بررسی کند.
برونکوسکوپی: در صورت وجود مشکل تنفسی، ممکن است با یک لوله نازک به نام برونکوسکوپ، مجاری هوایی را بررسی کنند.
تست های تصویربرداری سی تی اسکن یا اشعه ایکس می تواند تشخیص دهد که آیا سرطان به ریه ها، غدد لنفاوی یا سایر قسمت های بدن سرایت کرده است یا خیر.
درمان سارکوم کاپوزی چیست؟
درمان به تعداد ضایعات، بزرگی و محل آنها و عملکرد سیستم ایمنی بستگی دارد.
در بسیاری از موارد، درمان ضد رتروویروسی بهترین راه برای درمان سارکوم کاپوزی فعال است. حتی ممکن است ضایعات پوستی را پاک کند.
اگر فقط چند ضایعه وجود دارد، پزشک می تواند آنها را منجمد کند. این یک درمان برای KS نیست، اما می تواند پوست را زیباتر کند.
اگر ضایعات زیادی وجود دارد یا ویروس بر بسیاری از نواحی بدن تأثیر می گذارد، ممکن است پرتودرمانی توصیه شود. این کار سلول های سرطانی را از بین می برد یا از رشد آنها جلوگیری می کند.
اگر KS گسترش یافته باشد، برای از بین بردن سرطان به داروهایی نیاز است که در تمام بدن اثر بگذارد. داروهای شیمی درمانی برای سارکوم کاپوزی عبارتند از:
- دوکسوروبیسین
- پاکلیتاکسل
- وین بلاستین
شیمی درمانی می تواند عوارض جانبی از جمله ریزش مو، استفراغ و خستگی داشته باشد. همچنین می‌تواند تعداد پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید را کاهش دهد و احتمال عفونت را افزایش دهد.
نوع دیگری از درمان دارویی، به نام درمان بیولوژیک، با تقویت سیستم ایمنی بدن کار می کند. اگر تعداد سلول‌های CD4 (نوعی گلبول سفید) بیش از 200 باشد و سیستم ایمنی نسبتاً سالمی باشد، پزشک ممکن است اینترفرون آلفا (اینترون A) را تجویز کند.
کارآزمایی‌های بالینی درمان‌های هدفمندی مانند درمان آنتی‌بادی مونوکلونال و مهارکننده‌های تیروزین کیناز را آزمایش می‌کنند. هدف این درمان ها حمله به سرطان و جلوگیری از رشد آن بدون آسیب رساندن به سلول های سالم است.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/